شکاف کام و لب نوعی ناهنجاری مادرزادی است. بروز این ناهنجاری مشکلات فراوانی از نظر تغذیه ای پدید می آورد اما تغذیه را غیر ممکن نمی سازد مشکلات اصلی تغذیه در این کودکان، مشکلات مکیدن و عبور شیر از طریق بینی است.
شکاف لب:
در این موارد تغذیه کودک با پستان مادر مانند کودکان طبیعی است و پستان شکاف لب را پر کرده و مکیدن خوب پیش می رود چنانچه نیروی مکش موثر نبود مادر می تواند شیر خود را بدوشد و به وسیله شیرخوری شکاف کام نوزاد را تغذیه کند.
شکاف کام: در شکاف کام بلع نرمال است. اگر شکاف باریک و محدود به کام نرم باشد، نوزاد قادر است از کام سخت که جلوتر قرار گرفته است برای مکیدن نوک سینه استفاده کند ولی اگر شکاف در قسمت کام سخت باشد شیردهی مشکل تر صورت می گیرد و بهتر است وضعیت شیرخوار در هنگام تغذیه به حالت نیمه نشسته باشد. در مواردی که شکاف کام بسیار وسیع باشد می توان شیر مادر را دوشید و در شیشه هایی با سرشیشه مخصوص به شیرخوار داد.
شیر بطری
استفاده از سرپستانک های عادی برای این کودکان غیر قابل استفاده است زیرا قادر به تولید مکش نیستند لذا تغذیه آنها باید توسط سرپستانک های خاص با سایر وسایل انجام شود. انواع و اقسام شیشه و پستانک برای این منظور وجود دارد. شیشه های فشاری یکی از انواع آن هستند که به راحتی شیر به داخل دهان نوزاد وارد می شود و انرژی بچه تلف نمی شود.
تغذیه شیشه ای با تغذیه کننده هابرمن
تغذیه کننده ی هابرمن در کودکان با مکیدن ضعیف استفاده می شود این وسیله از یک دریچه و سر پستانک تهیه شده که میزان شیر جاری به نوزاد را تنظیم می کند و از خفگی یا اوق زدن جلوگیری می کند. بطری را سرهم کنید و آن را با شیر پستان یا شیرخشک بر طبق دستور العمل راهنما پر کنید. هر نوزاد به ازای هر کیلوگرم وزن بدنش به 100 کالری انرژی در 24 ساعت شبانه روز نیاز دارد و هر 30 سی سی( یک اونس) از
شیرهای خشک مقدار20 کالری انرژی دارد. به طور مثال اگر نوزادی 3 کیلوگرم وزن داشته باشد یعنی در 24 ساعت به 300 کالری انرژی نیاز دارد و باید در طی 24 ساعت 450 سی سی شیر بخورد که اگر هر 2 ساعت به او شیر بدهیم باید در هر نوبت تقریبا 37 سی سی به او شیر داد و اگر هر 3 ساعت شیر دهیم این مقدار حدود 56 سی سی در هر نوبت می باشد.
زمانی که دهان نوزاد باز می باشد سرپستانک مخصوص را داخل دهان شیرخوار قرار دهید. سرپستانک را در مرکز زبان قرار داده و نوکش را زیر قسمت سالم کام برگردانید. نوزاد شروع به مکیدن می کند. اگر نوزادتان جریان شیررا نمی تواند تحمل کند بطری را به سمت سرعت آهسته جریان بچرخانید. شما ممکن است مخزن شیر را هر ثانیه با هر سه مکش فشار دهید. زمانی که نوزاد سرپستانک را بین کام و زبانش فشار می دهد، در قسمتی که بیشترین شیر از سرپستانک خارج شود فشار مداومی ایجاد کنید.
در بطری های هابرمن می توان با افزایش فشار مختصر روی مخزن زمان شیردهی را کوتاه تر کرد. سرپستانک را در دهان شیرخوار در قسمت خلاف شکاف و به طرف قسمت عقب زبان قرار گیرد زیرا با این روش عمل تخلیه شیر در شیرخوار (فشردن سر پستانک بین زبان و سقف دهان برای خوردن شیر) را تحریک می کند. و زمانی که شیر از دهان یا بینی نوزاد خارج شد بهتر است شیر دادن را قطع کرده و سرفه و عطسه را تحریک کنید.
زمانی که سر پستانک در دهان نوزاد قرار داده می شود اجازه دهید نوزاد شما به سرشیشه مک بزند و یک زمان کوتاه نفس بکشد. بعد از خوردن هر 15-30 سی سی شیر به کودک استراحت دهید ولی در خلال تغذیه سر پستانک را به طور مکرر خارج نکنید، سعی کنید هر نوبت به مدت 45 دقیقه یا کمتر طول بکشد.
